Η υπέρταση ορίζεται ως το επίπεδο της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ) στο οποίο τα οφέλη υπερτερούν σαφώς των κινδύνων από τη θεραπεία, όπως τεκμηριώνεται σε κλινικές μελέτες.
Τι είναι η αρτηριακή υπέρταση;
Η αρτηριακή υπέρταση είναι η αυξημένη πίεση του αίματος στο εσωτερικό του τοιχώματος των μεγάλων αρτηριών του σώματος. Η αρτηριακή πίεση καταγράφεται με δύο αριθμούς, π.χ. 150/95 και μετριέται σε χιλιοστά στήλης υδραργύρου. Ο μεγαλύτερος αριθμός αποτελεί την «συστολική» πίεση, η οποία είναι γνωστή ως «μεγάλη» πίεση και ο μικρότερος καταγράφει την «διαστολική» πίεση, γνωστή ως «μικρή» πίεση. Αρτηριακή υπέρταση εμφανίζουν τα άτομα στα οποία είτε η συστολική τους πίεση καταγράφεται ≥ 140 χιλιοστά στήλης υδραργύρου, είτε η διαστολική τους είναι ≥ 90 χιλιοστά στήλης υδραργύρου.
Πόσο συχνή είναι;
Η αρτηριακή υπέρταση επηρεάζει συνήθως τους ενήλικες και προκαλεί μακροπρόθεσμα πολυάριθμα νοσήματα.
Ένας στους τρεις ενήλικες παγκοσμίως εμφανίζει υπέρταση, οπότε έχει αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών όπως η στεφανιαία νόσος και τα εμφράγματα, τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και η νεφρική ανεπάρκεια.
Στη χώρα μας το ποσοστό του πληθυσμού που πάσχει από αρτηριακή υπέρταση είναι κατά μέσο όρο 20%. Το ποσοστό των ανδρών στο γενικό πληθυσμό είναι 17,71% και των γυναικών 22,49%, σύμφωνα με έκθεση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το 2012. Η πιθανότητα εμφάνισης της αρτηριακής υπέρτασης αυξάνει με την ηλικία. Στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών η υπέρταση αγγίζει σε ποσοστό το 50% του πληθυσμού αυτού.
Η υπέρταση είναι πάθηση η οποία ευθύνεται για το 50% του συνόλου των θανάτων από αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιοπάθειες, σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν παραμείνει αρρύθμιστη, η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει επίσης καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια και απώλεια όρασης. Ο κίνδυνος εμφάνισης επιπλοκών είναι γενικά μεγαλύτερος αν συνυπάρχουν άλλα νοσήματα ή καταστάσεις που προσβάλλουν τα αγγεία (ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, το κάπνισμα).
| Κατηγορία | ΣΑΠ (mmHg) | ||
| ΑΠ στο ιατρείο | ≥140 | και/ή | ≥90 |
| Καταγραφή ΑΠ (Holter) | |||
| · Μέσος όρος ημέρας | ≥135 | και/ή | ≥85 |
| · Μέσος όρος νύχτας | ≥120 | και/ή | ≥70 |
| · Μέσος όρος 24ωρο | ≥130 | και/ή | ≥80 |
| Μέσος όρος ΑΠ στο σπίτι | ≥135 | και/ή | ≥85 |
*ΣΑΠ=συστολική ΑΠ, ΔΑΠ=διαστολική ΑΠ
Ταξινόμηση ΑΠ
| Κατηγορία | ΣΑΠ (mmHg) | ΔΑΠ (mmHg) | |
| Βέλτιστη | <120 | και | <80 |
| Φυσιολογική | 120-129 | και/ή | 80-84 |
| Υψηλή φυσιολογική | 130-139 | και/ή | 85-89 |
| Σταδίου 1 υπέρταση | 140-159 | και/ή | 90-99 |
| Σταδίου 2 υπέρταση | 160-179 | και/ή | 100-109 |
| Σταδίου 3 υπέρταση | ≥180 | και/ή | ≥110 |
| Μεμονομένη συστολική υπέρταση | ≥140 | και | <90 |
Διάγνωση – Παρακολούθηση (μέτρηση στο ιατρείο):
- Επί βέλτιστης πίεσης, νέα επίσκεψη τουλάχιστον εντός 5ετίας
- Επί φυσιολογικής πίεσης, νέα επίσκεψη τουλάχιστον εντός 3ετίας
- Επί υψηλής φυσιολογικής πίεσης, νέα επίσκεψη τουλάχιστον εντός 1 έτους, ή/και παρακολούθηση μετρήσεων στο σπίτι (μετρήσεις ή holter)
- Επί υπέρτασης, επανάληψη επίσκεψης άμεσα και παρακολούθηση μετρήσεων στο σπίτι (μετρήσεις ή holter)
Πως αντιμετωπίζεται;
Υγιεινοδιαιτητική αγωγή – αντιμετώπιση παραγόντων κινδύνου:
Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής ενδείκνυνται για όλους τους ασθενείς με υψηλή φυσιολογική ΑΠ ή υπέρταση επειδή μπορεί να καθυστερήσουν την ανάγκη για φαρμακευτική θεραπεία ή να βοηθήσουν στη μείωση της ΑΠ μέσω της φαρμακευτικής αγωγής. Περιλαμβάνουν διακοπή καπνίσματος, φυσική δραστηριότητα και άσκηση, υγιεινή διατροφή και περιορισμό αλκοόλ, ρύθμιση σωματικού βάρους, ψυχολογική υποστήριξη, έλεγχο της χοληστερίνης και λιπιδίων, ρύθμιση επιπέδων σακχάρου σε άτομα με διαβήτη.
Πότε γίνεται έναρξη φαρμακευτικής αγωγής;
Υπέρταση σταδίου 1:
• Εξαρτάται από τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, το εκτιμώμενο μακροχρόνιο όφελος, και την προσβολή οργάνων λόγω της υπέρτασης
Υπέρταση σταδίου ≥ 2:
• Συνιστάται άμεση έναρξη φαρμακευτικής αγωγής
Ποιοι είναι οι θεραπευτικοί στόχοι;
Συστολική πίεση:
• 120-130 mmHg (για ηλικίες 18-69 ετών)
• 130-140 mmHg (για ≥ 70 ετών)
Διαστολική πίεση:
• < 80 mmHg (για όλους)
Τι περιλαμβάνει η φαρμακευτική αγωγή;
• Συνδυασμό δύο φαρμάκων στους περισσότερους ασθενείς, κατά προτίμηση ως συνδυασμός ενός χαπιού. Εξαίρεση αποτελούν οι ευπαθείς ηλικιωμένοι ασθενείς και αυτοί με υπέρταση χαμηλού κινδύνου, βαθμού 1 (ιδιαίτερα εάν έχουν <150 mmHg)
• Συνιστάται οι προτιμώμενοι συνδυασμοί να περιλαμβάνουν έναν αναστολέα του μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης (ACEi) ή έναν ανταγωνιστή των υποδοχέων αγγειοτενσίνης ΙΙ (ARB), μαζί με έναν αποκλειστή των διαύλων ασβεστίου (CCB) ή ένα διουρητικό, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και άλλοι συνδυασμοί των πέντε κύριων κατηγοριών (ACEi, ARB, β-αναστολέας, CCB, θειαζιδικό/όμοιο με θειαζίδιο διουρητικό)
Π.χ. Τriatec/Renitec ή Οlartan/Aprovel/Diovan, μαζί με Αmlopen (συνδυασμός: Orizal, Exforge) ή διουρητικό (co-Renitec, Olartan plus)
• Εάν η ΑΠ παραμένει αρρύθμιστη με συνδυασμό δύο φαρμάκων, συνιστάται ο συνδυασμός τριών φαρμάκων, κατά προτίμηση σε ένα χάπι
• Εάν η ΑΠ παραμένει αρρύθμιστη με συνδυασμό τριών φαρμάκων, συνιστάται η προσθήκη σπιρονολακτόνης (Aldactone), ή άλλων διουρητικών όπως η αμιλορίδη (Frumil/Moduretic), άλφα-αναστολέων ή βήτα-αναστολέων (Concor/Lopresor/Lobivon), ή κλονιδίνης (Catapresan)
Πηνελόπη Ραφούλη-Στεργίου, MD, PhD
Επιμελήτρια – Επιστημονικά Υπεύθυνη Καρδιολογικού Τμήματος Therapis General Hospital
Εξειδίκευση στην Καρδιαγγειακή Απεικόνιση (EACVI, CMR level 3 certified)
Κλείστε σήμερα το ραντεβού σας στο 210 729 1111 ή συμπληρώνοντας την φόρμα που θα βρείτε ΕΔΩ.
Βρείτε το Therapis General Hospital στα social media: